ВЕГЕТАЦИЯЛЫҚ ИНДЕКСТЕРДІҢ УАҚЫТ ҚАТАРЛАРЫН ҚАЛЫПТАСТЫРУ КЕЗІНДЕ СЕРІК МӘЛІМЕТТЕРІН ӨҢДЕУ АЛГОРИТМІ
DOI:
https://doi.org/10.31489/2021No2/90-95Кілт сөздер:
қашықтықтан зондтау, спутниктік суреттер, өңдеу алгоритмі, ұзақ мерзімді деректер қатары, өсімдіктердің индекстері.Аңдатпа
Әлемді ғарыштан қашықтықтан зондтаудың әлемдік тәжірибесінде серік суреттерінен есептелген әр түрлі спектрлік көрсеткіштер кең қолданылады. Бұл тәсіл төсеніш бетті ғарыштық бақылауда, олардың динамикасындағы болып жатқан өзгерістер мен тенденцияларды анықтауда өзін ақтады. Жерсеріктік мәліметтерінің жинақталған үлкен көлемі, тақырыптық дешифрлеу әдістерінің заманауи дамуы суреттерге де, оларды өңдеу нәтижелеріне де еркін қол жеткізуді ұсынатын қызметтердің құрылуына әкелді. Алайда, жергілікті және аймақтық масштабтағы мәселелерді шешу кезінде белгілі қызметтердің ұсынатын ғарыштық ақпараттарды тақырыптық өңдеу үшін дайын өнімді пайдалану әрдайым тиімді бола бермейді. Осыған байланысты серік индекстердің ұзақ мерзімді қатарлары туралы өзіміздің мұрағатымызды қалыптастыру қажеттілігі туды. Индекстердің сандық матрицаларына ие файлдардың көлемі MODIS серігінен төмен ажыратуға ие мәліметтер бойынша есептелген, ондағы Қазақстан аумағын толық қамтитын файлдардың көлемі 4 ГБ-тан асады. Бұл есептеулердің баяулауына және көбінесе орташа қуатты компьютерлерде толық матрицаны есептеу мүмкін еместігіне әкеледі. Мақалада вегетациялық индексінің уақыттық қатарын құруда серік мәліметтерін өңдеу алгоритмі келтірілген. Нәтижесінде, республика аумағына арналған вегетациялық индекстерінің ұзақ мерзімді мұрағаты құрылды (2001-2020 жж.), бұл төсеніш бетіндегі өзгерістерді талдауға, олардың тенденцияларын анықтауға және осы өзгерістерді болжауға негіз болады.
References
"1 Atlas ""Deciphering multispectral aerospace imagery: Methodology and results""- Moscow: Science - Berlin, Akademi-ferlag, 1982. - 83 p. [in Russian].
Lupyan E., Balashov I., Burtsev M., Efremov V., Kashnitsky A., Kobets D., Krasheninnikova Y., Mazurov A., Nazirov R., Proshin A., Sychugov I., Tolpin V., Uvarov I ., Fleetman E. Creation of technologies for building information systems for remote monitoring. Modern problems of remote sensing of the Earth from space, 2015, Vol. 12, No. 5, pp. 53–75 [in Russian].
Ramapriyan H. K. Development, Operation and Evolution of EOSDIS – NASA’s major capability for managing Earth science data, CENDI/NFAIS Workshop on Repositories in Science & Technology: Preserving Access to the Record of Science, 2011, November 30, 31 p.
Lupyan E., Savorskiy V., Shokin Yu., Aleksanin A., Nazirov R., Nedoluzhko I., Panova O. Modern approaches and technologies for organizing work with Earth remote sensing data for solving scientific problems. Modern problems of remote sensing of the Earth from space, 2012, Vol. 9, No. 5, pp. 21–44, [in Russian].
Official websites use.gov. Available at: https://glovis.usgs.gov/
GDAL/OGR user docs. Available at: http://gis-lab.info - an independent information resource dedicated to Geographic Information Systems (GIS) and Earth Remote Sensing (ERS).
Kogan F. World droughts from AVHRR-based vegetation health indices. EOS, Trans. American Geophys. Union, 2002, No. 83, рр. 557-564.
Cherepanov A.S. Vegetation indexes, Geomatics. Moscow, 2011, No. 2, pp. 98-10, [in Russian].
Rouse J. W., Haas R. H., Schell J. A., Deering D. W. Monitoring vegetation systems in the great plains with ERTS. Third ERTS Symposium NASA SP-351, 1973, Vol. 1, рр. 309-317.
Kogan F.N. Remote sensing of weather impacts on vegetation non-homogenous areas. Int. J. of Remoute Sensing, 1990, Vol.11, рp. 1405- 1419.
Kogan F.N. Application of vegetation index and brightness temperature for drought detection, Adv. Space Res. 1994, Vol. 15, No. 11, рр. 91-100.
Spivak L., Vitkovskaya I., Batyrbayeva M. Analysis of inter seasonal variations of productivity of vegetative cover of Kazakhstan using temporal remote sensing rows. News of Nat. Acad. of Sci. of Kazakhstan. Phys. Math. Ser. 2008. No. 4, рр. 29 – 32. [in Russian].
Belenov A.V. Standard processing levels and formats for presenting remote sensing data from space. World experience, Geomatics. Moscow, 2009, No. 4, pp. 18 – 20. [in Russian].
"
