Үдетілген 6Li -литий және 16О – оттегі ядролардың 12C – көміртегі ядросынан шашырауын жартылай микроскопиялық талдауда жаңа B3Y-Fetal потенциалын қолдану
DOI:
https://doi.org/10.31489/2023No4/17-22Кілт сөздер:
ядролық материя, серпімді шашырау, жартылай микроскопиялық талдау, B3Y- Fetal потенциалыАңдатпа
Төмен энергияда үдетілген 6Li - литий, 16О – оттегі иондарының 12C -көміртегі ядродан шашырауының бұрыштық таралуынан табылған феноменологиялық және жартылай микроскопиялық потенциалдар мәндері анықталған. Серпімді шашыраудың эксперименттік деректеріне оптикалық модель және екілік фолдинг модель шеңберінде талдау жасалған. Фолдинг модель негізінде тиімді нуклон-нуклондық өзара әсерлесудің тығыздыққа тәуелді Юкаваның 3 терминді Fetal потенциалы алғаш рет қолданылған. Оптикалық потенциалдың нақты бөлігі ретінде Юкаваның 3 терминді Fetal, Reid, Paris потенциалдарының тығыздыққа тәуелді микрофолдинг түрлері екілік фолдинг модельде құрылды. 16О+12С ядролық жүйе үшін зертханалық 28 MeV және 30 MeV энергияларда жаңа Fetal микропотенциалының тиімділігі Reid, Paris нұсқаларымен салыстырылмалы түрде зерттелген. 6Li+12C ядролық жүйесі үшін зертханалық 12,3 MeV және 20 MeV энергияларда жаңа Fetal күй теңдеуінің тиімділігі Reid, Paris нұсқаларымен салыстырылмалы түрде зерттелген. Феноменологиялық талдаудың нәтижесінде эксперименттік және теориялық қималардың салыстырмалы қателіктері 1,1 – 3,0 аралықта анықталды. Жартылай микроскопиялық талдаудың нәтижесінде микрофолдинг потенциалдардың қайта нормалау коэффициентері 0,8 - 1,0 аралығында анықталды. Алынған мәліметтері әртүрлі іргелі зерттеулерде, атап айтқанда болашақтағы термоядролық қондырғыларда және ядролық астрофизикада қолданылатын болады.
References
Khoa D.T., Von Oertzen W. A nuclear matter study using the density dependent M3Y interaction. Physics Letters B, 1993, 304(1-2), pp. 8 – 16. doi:10.1016/0370-2693(93)91391-Y.
Khoa D.T., Von Oertzen W., Bohlen H.G. Double-folding model for heavy-ion optical potential: Revised and applied to study C12 and O16 elastic scattering. Physical Review C., 1994, 49(3), pp. 1652. doi:10.1103/PhysRevC.49.1652.
Khoa D.T., Von Oertzen, W., Bohlen H.G., Bartnitzky G., et al. Equation of State for Cold Nuclear Matter from Refractive O16+O16 Elastic Scattering. Physical review letters, 1995, 74(1), 34. doi:10.1103/PhysRevLett.74.34.
Khoa D.T., Satchler, G. R., Von Oertzen, W. Nuclear incompressibility and density dependent NN interactions in the folding model for nucleus-nucleus potentials. Physical Review C, 1997, 56(2), 954. doi:10.1103/ PhysRevC.56.954.
Khoa D.T., Von Oertzen W. Refractive alpha-nucleus scattering: a probe for the incompressibility of cold nuclear matter. Physics Letters B, 1995, 342(1-4), 6-12. doi:10.1016/0370-2693(94)01393-Q.
Fiase J.O., Devan K.R.S., Hosaka A. Mass dependence of M3Y-type interactions and the effects of tensor correlations. Physical Review C, 2002, 66(1), pp. 014004. doi:10.1103/PhysRevC.66. 014004.
Ochala I. Application of the New M3Y-Type Effective Interaction to Nuclear Matter and Optical Model Analyses. Unpublished PhD Thesis. Benue State University. Makurdi, 2016, 186 p.
Ochala I., Fiase J.O. Symmetric nuclear matter calculations: A variational approach. Physical Review C, 2018, 98(6), 064001. doi:10.1103/PhysRevC.98.064001.
Ochala I., Fiase J.O. B3Y-FETAL effective interaction in the folding analysis of elastic scattering of 16O+16O. Nuclear Science and Techniques, 2021, 32(8), pp. 81. doi:10.1007/s41365-021-00920-z.
Soldatkhan D., Yergaliuly G., Amangeldi N., Mauyey B., Odsuren M., Ibraheem A.A., Hamada S.. New Measurements and Theoretical Analysis for the 16O+12C Nuclear System. Brazilian Journal of Physics, 2022, 52(5), pp.152. doi:10.1007/s13538-022-01153-0.
Soldatkhan, D., Amangeldi, N., Baltabekov, A., Yergaliuly. Investigation of the energy dependence of the interaction potentials of the 16O+12С nuclear system with a semi-microscopic method. Eurasian Physical Technical Journal, 2022, Vol. 19(3(41), pp. 39–44. doi: 10.31489/2022No3/39-44.
Khoa D.T., Knjazkov O.M. Obmennye effekty v yadro-yadernyh potencialah i yadernoe raduzhnoe rassejanie. Fizika jelementarnyh chastic i atomnogo yadra, 1990, 21(6), 1456-1498. [in Russian].
Bertsch G., Borysowicz J., McManus H., Love W.G. Interactions for inelastic scattering derived from realistic potentials. Nuclear Physics A, 1977, 284(3), 399-419. doi:10.1016/0375-9474(77)90392-X.
Sinha B. The optical potential and nuclear structure. Physics Reports, 1975, 20(1), 1-57. doi:10.1016/ 0370-1573(75)90011-3.
Gupta S.K., Sinha B. Intrinsic density and energy dependence: Exchange effects in alpha-nucleus scattering. Physical Review C, 1984, 30(3), 1093. doi:10.1103/PhysRevC.30.1093.
Chaudhuri A.K., Sinha B. A microscopic optical model analysis of heavy ion elastic scattering data using the realistic NN interaction. Nuclear Physics A, 1986, 455(1), 169-178. doi:10.1016/0375-9474(86)90350-7.
Satchler G.R. Direct Nuclear Reactions. Oxford Univ. Press, New York. 1983, 396 p.
Kobos A.M., Brown B.A., Lindsay R., Satchler G.R. Folding-model analysis of elastic and inelastic α-particle scattering using a density-dependent force. Nuclear Physics A, 1984, 425(2), pp. 205 – 232. doi:10.1016/0375-9474(84)90073-3.
De Vries H., De Jager C.W., De Vries C. Nuclear charge-density-distribution parameters from elastic electron scattering. Atomic data and nuclear data tables, 1987, 36(3), pp. 495-536. doi: 10.1016/0092-640X(87)90013-1.
Barioni A., Zamora J.C., Guimaraes V., Paes B., et al. Elastic scattering and total reaction cross sections for the B8, Be7, and 6Li+12C systems. Physical Review C., 2011, 84(1), 014603. doi:10.1103/PhysRevC.84.014603.
Trcka D.E., Frawley A.D., Kemper K.W., Robson D., Fox J.D., Myers E.G. Angular momentum dependent absorption in Li6 scattering. Physical Review C, 1990, 41(5), 2134. doi:10.1103/PhysRevC.41.2134.
Hamada S., Burtebayev N., Gridnev K.A., Amangeldi N. Analysis of alpha-cluster transfer in 16O+12C and 12C+16O at energies near Coulomb barrier. Nuclear Physics A, 2011, 859(1), 29-38. doi:10.1016/j.nuclphysa. 2011.04.006.
Schimizu J., Wada R., Fujii K., Takimoto K., Muto J.A. Study of the Anomaly at Ec. m=13.7 MeV in the 12C+16O System. Journal of the Physical Society of Japan, 1978, 44(1), 7-15. doi:10.1143/JPSJ.44.7.
