Көп элементті жабындылардың фракталдық құрылымы.
Кілт сөздер:
жабын, микроқұрылым, фрактал, микроқаттылық, үйкеліс, беттік керілуАңдатпа
Мақалада иондық-плазмалық жабындылардың фракталдық құрылымы және физикалық қасиеттері қарастырылған. Қысқаша және толық емес шолудан анықталғаны, фракталдар материалтануда, трибологияда, гидрологияда, биологияда және т.б. салаларда қолданылады. Зерттеулер үшін индукциялық балқыту әдісімен алынған көп элементті Cr-Mn-Si-Cu-Fe-Al, Zn- Al, Mn-Fe-Cu-Al катодтар және Ti катодтары қолданылды. Жабындар HHB-6.6И1 вакуумдық қондырғыда иондық-плазмалық әдіспен болат үлгілерге түсірілді. Электронды-микроскопиялық зерттеу Tescan фирмасының MIRA 3 растрлық электрондық микроскопта жүргізілді. Оптикалық микроқұрылымы Epikvant металлографиялық микроскопта, ал наномасштабты деңгейде NT-206 атомдық-күштік микроскопта зерттелді. Жабындылардың микроқаттылықты зерттеу HVS-1000A құралмен жүргізілді Жабындылардың фракталдық өлшемділігі есептелді. Фракталдық өлшемділіктің азаюымен беттік керілу, мкироқаттылық пен үйкеліс коэффициенті кемиді. Бұл ұсынылған формулалармен жақсы үйлеседі. Алынған эксперименттік мәліметтер барлық қарастырылған модельдермен үйлеседі, бұл келесі модельдер: титан нитридінің қоспалар шоғырларының радиалды градиентінің болуымен байланысты концентрациялық аса салқындау; түзілуі температураның вертикаль градиентінің болуымен шартталған Бенар ұяшықтары; жабындыдағы пластикалық деформацияның болуымен байланысты ұялы дислокациялық құрылым.
References
"1 Mandelbrot B. The fractal geometry of nature. San Francisco: Freeman, 1982, 459 p.
Li J.M., Lü L., Lai M., Ralph B. Image-Based Fractal Description of Microstructures. Kluwer, 2003, 284 p.
Massopust Peter R. Fractal Functions, Fractal Surfaces, and Wavelets. Academic Press, 2016, 410 p.
Janahmadov A.Kh., Javadov M.Y. Synergetics and Fractals in Tribology. Springer International Publishing Switzerland, 2016, 391 p.
Brambila F. Fractal Analysis:Applications in Health Sciences and Social Sciences. ITOe, 2017, 218p.
Ghanbarian B., Hunt A.G. Fractals: Concepts and Applications in Geosciences. CRC Press, 2017, 364 p.
Kumar D.K., Aliahmad B., Arjunan S.P. Fractals: applications in biological signalling and image processing. Boca Raton: CRC Press, 2017, 191 p.
Yurov V.M., Laurinas V.Ch., Guchenko S.A., Zavatskaya O.N. Surface tension of hardening coatings. Strengthening technologies and coatings, 2014, No. 1, pp. 33 – 36.
Jurov V.M., Guchenko S.A., Laurinas V.Ch. The role of surface tension in the formation of plasma coatings. Scientific review. Technical science. - 2016, №4. – P. 124-139.
Feder J. Fractals. Springer Science. Business Media, LLC, 1988, 305 p.
Kubich V.I., Yurov V.M. The thermodynamic aspect of film starvation in triboconjugation. Problemi tertya ta znoshuvannya. 2016, No. 1(70), pp. 58 – 66.
Haken H. Information and Self-Organization. A Macroscopic Approach to Complex Systems (Springer Series in Synergetics). Springer - Verlag, New-York. 2006, 346 p.
Winegard W.C. An Introduction to the Solidification of Metals. London, Institute of Metals, 1964, 170 p.
Haken H. Advanced Synergetics: Instability Hierarchies of Self-Organizing Systems and Devices. - Springer, 1983, 371 p.
Malygin G.A. Modeling of the Deformation Relief of the Surface of a Plastically Deformed Crystal. Solid State Physics, 2007, Vol. 49, No. 8, pp. 1392 – 1397.
"
